Published on Mayıs 12th, 2025

1978’den 2025’e PKK’nin 12 kongesi: Kararlar, değişimler, stratejiler

PKK, kuruluşunu ilan ettiği 1978’den bu yana 12 kongre düzenlendi. PKK kendini feshederek, silahları bırakma kararı aldı.

PKK, 1978’de Diyarbakır’ın Lice ilçesinin Fis köyünde gerçekleştirdiği Kuruluş Kongresi’nden bu yana, en son 5-7 Mayıs 2025’te olmak üzere 12 kongre düzenledi.

Bu kongrelerin her birinde askeri, siyasi ve ideolojik alanda önemli gelişmeler yaratan kararlar alındı.

Kongrelerle birlikte PKK paradigmasında, örgütlenmesinde ve stratejisinde büyük değişiklikler ortaya çıkardı.

1978 kuruluş kongresi

PKK Kuruluş Kongresi 26-27 Kasım 1978’de Diyarbakır’ın Lice ilçesine bağlı Fis köyünde gerçekleşti.

Kongre 25 delegeden 2’si kadın 22 delegenin katılımıyla yapıldı.

Kongrede Parti’nin Genel Sekreterliği’ne Abdullah Öcalan seçildi.

Öcalan’ın hazırladığı kuruluş bildirisi, siyasi program ve tüzük onaylandı. Öcalan Parti Genel Sekreteri olurken, daha sonra hayatını kaybeden Mehmet Karasungur ile daha sonra partisiyle ters düşen Şahin Dönmez Genel Sekreter Yardımcısı olarak belirlendi.

Kongrede ayrıca 3 üyeli geçici merkez komite oluşturuldu ve Öcalan’a, merkez komiteye 7 üye daha atama yetkisi verildi.

İkinci kongre– 1982

PKK’nin 2’nci Kongresi, 20-25 Ağustos 1982 tarihinde Suriye’nin güneyindeki Filistin Halk Kurtuluş Cephesi kampında gerçekleşti.

10’u kadın 65 delegenin katıldığı kongre ile çatışma sürecin başlamasına karar verildi. Bu süreç 47 yıllık çatışma sürecin de başlangıcı oldu. Kongre, Abdullah Öcalan tarafından hazırlanmış olan kitapları partinin yeni dönem stratejisini veren resmî belgeleri olarak kabul etti. Kongrede ayrıca 11 üyeli yeni Merkez Komite görevlendirildi. Yapılan planlamalar doğrultusunda Eylül ayı ortasından itibaren PKK’lilerin Irak Kürdistan ve İran’da kamplar oluşturuldu.

Üçüncü Kongre-1986

PKK 3’üncü Kongresi 25-30 Eylül 1986 tarihleri arasında Lübnan’da yapıldı. 12’si kadın 80 delegenin katıldığı Kongre’yi Abdullah Öcalan bizzat yönetti.

PKK tarihinde ilk defa eleştiri ve özeleştiri platformları yapıldı. Cephe olarak ERNK, ordu olarak ARGK’nin kurulması karar verildi.

Kongrede ayrıca sayısı 25’e çıkarılan yeni Merkez Komite üyeleri seçildi.

Dördüncü Kongre– 1990

PKK 4’üncü Kongresi, 26-31 Aralık 1990’da, Irak Kürdistan’ın Haftanin bölgesinde gerçekleşti.

80 delegenin katıldığı Birinci Körfez Savaşı’nın hemen öncesi koşullarda gerçekleşen Kongre’de yeni süreç ve 4 yıllık çatışmalı süreç ele alındı. Şemdin Sakık hakkında soruşturma kararı aldı.

Beşinci Kongre- 1995

PKK 5’inci Kongresi 8-27 Ocak 1995’te, Haftanin’de, 231 delegenin katılımıyla gerçekleşti. Reel Sosyalist sistemin çöküşünden sonraki ilk Kongre olma özelliği taşıyan 5’inci kongrede, Abdullah Öcalan’ın Kongre’ye sunduğu rapor ve değerlendirmelerde, paradigma değişiminin felsefi ve ideolojik ipuçları ilk burada verildi.

Öcalan’ın ‘Reform Kongresi’ olarak tanımladığı 5’inci kongre, önceki dört yılın kapsamlı savaş pratiğini eleştiri ve özeleştiri temelinde değerlendirmeye tabi tuttu.

Altıncı Kongre – 1999

PKK 6’ncı kongresi, Öcalan’ın Suriye’den çıkarıldığı 9 Ekim 1998 tarihinin hemen ardından, 12 Ocak-18 Şubat 1999 tarihleri arasında Irak Kürdistan’ın Xinêre bölgesinde yapıldı. Kongre’nin ortasında Öcalan 15 Şubat 1999’da Türkiye’ye getirildi. Kongre yeni bir Merkez Komite oluşturup çalışmalarını tamamladı.

Yedinci Kongre– 2000

PKK 7’nci Kongresi, Öcalan’ın Türkiye’ye getirilişinin ardından yaşanan siyasi değişimler ışığında ‘olağanüstü kongre’ olarak 197 delegenin katılımıyla toplandı. 2-23 Ocak 2000 tarihleri arasında Kandil’in Dolakokê bölgesinde düzenlenen kongrede stratejik değişim ve yeniden yapılanma kararları alındı.

PKK’nin program, tüzük ve ambleminde değişiklik yapıldı. ARGK ismi kaldırılarak, HPG adıyla yeniden yapılandırılması kararlaştırıldı. Yine ERNK ismi kaldırılarak, ‘Demokratik Kitle Birlikleri’nde örgütlendirilmesi ön görüldü.

Sekizinci Kongre – 2002

PKK 8’inci Kongresi 285 delegenin katılımıyla, 4-10 Nisan 2002 tarihleri arasında Kandil’de yapıldı. Kongrede PKK’nin ismi KADEK olarak değiştirildi. Bu temelde Program ve Tüzükte yapılan değişiklikler onaylandı. Kongre ardından toplanan KADEK Merkezi, Başkanlık Konseyi’nin sayısını dokuza çıkardı ve Etkili Koordine olarak Cemil Bayık’ı görevlendirdi. Kongre sonuçları Öcalan’a sunuldu ve Öcalan, KADEK ismine fazla sıcak bakmadı.

Dokuzuncu Kongre – 2005

PKK 9’uncu Kongresi, 28 Mart-4 Nisan 2005 tarihleri arasında 205 delegenin katılımıyla Irak Kürdistan’ının Xinêre bölgesinde yapıldı. ERNK amblemi ve bayrağı, PKK’nin yeni amblemi ve bayrağı olarak kabul edildi.

Onuncu Kongre -2008

PKK 10’uncu Kongresi 21-30 Ağustos 2008 tarihleri arasında, Kandil’de yapıldı. Kongre, Eşbaşkanlık yerine Parti Koordinasyonu oluşturma dışında program ve tüzükte ciddi değişiklik yapmadı. Süreci ve faaliyetleri değerlendirdi.

On birinci Kongre– 2013

PKK 11’inci Kongresi, 5-13 Eylül 2013 tarihleri arasında, 125 delegenin katılımıyla Xinêre’de yapıldı. Kongre, ‘Bir Halkı Savunmak’ ve ‘Demokratik Uygarlık Manifestosu’nu oluşturan kitapların özetlenmesinden oluşan yeni program ve tüzüğü görüşerek kabul etti. Böylece ‘Demokratik Ulus’ çizgisini programlamış oldu. Tüzükte ‘Parti Koordinasyonu’ yerine ‘Genel Sekreterya’ ve ‘Parti Meclisi’ yerine ‘Merkez Komite’ kavramlarını getirdi. Kongre, sayısını 55 yaptığı Merkez Komite üyelerini seçerek çalışmalarını tamamladı. Kongre sonrası yapılan Merkez Komite toplantısında Genel Sekreterya ve Merkezi Komitelerin Sekreteryalarına ilişkin görevlendirmeler yapıldı ve yeni bir iş bölümü oluşturuldu.

On ikinci Kongre – 2025

9 Mayıs 2025’te PKK’nin 12’nci Kongresini 5-7 Mayıs 2025 tarihleri arasında, Kandil’de gerçekleştirdiği duyuruldu.

PKK 12’nci Kongre Divanı’nın açıklamasında şu ifadeler yer aldı:

“PKK 12. Kongresi, 5-7 Mayıs tarihleri arasında Medya Savunma Alanlarında başarıyla yapıldı. Kongre, bütün çalışma alanlarını temsil eden delegelerle iki farklı alanda birbirine paralel olarak gerçekleştirildi. 1984 yılında başlayan çatışmalı sürece 12 kongre ile birlikte sona erdirildi. PKK kendini feshetti.