Yığınakta kazanmak | Ziya Ulusoy

Sağ kendiliğindencilik yığınakta enerjikliği ve kararlılığı gösteremeyerek, sol kendiliğindencilik ise yığınaktaki hazırlığın önemini öncü eylemciliğe kayıp küçümseyerek başarısızlığa yolaçtı. Bunu gidermenin yolu yığınakta başarıya yoğunlaşmaktır ve başkaldırılarda başarının önşartıdır.

Mart halk başkaldırısı üzerine tartışmaların temel yönlerinden biri devrimci ve emekçi sosyalist hareketin etkisinin zayıflığı ve bu zayıflığın nasıl giderilmesi gerektiğidir.

Savaşın yarısı yığınakta kazanılır diye askeri alanda bir öngörü ve uygulama vardır.

Toplumsal mücadelelerde bu öngörü, askeri alandakinden çok daha fazla geçerlidir. Elbette daha karmaşık yollardan geçilerek gerçekleştirilebilir.

Kürdistan devriminden farklı olarak Türkiye’de işçi sınıfı ve ezilen kesimlerin mücadeleleri, Gazi, Gezi ve Mart başkaldırılarında görüldüğü gibi görece uzun aralıklı kent ayaklanmaları ile bu uzun aralık dönemlerindeki kitle eylemleri bileşiminden oluşuyor.

Bu bileşim esasen emperyalist küreselleşme döneminde hızlanıp egemen hale gelen kentlileşmiş dünyanın özelliklerini yansıtıyor. Fakat Türkiye’ye özgü sınıfsal, siyasi ve kültürel özellikler de taşıyor.

Başkaldırılar kitle militanlığı gösterse de elbette silahlı ayaklanma gibi en üst mücadele biçimine geçmiş değil. Ülke geneline yayılmasına rağmen ağırlıklı olarak laik ve Alevi halk kesimlerini kapsıyor. Her inanç ve ulustan halkların genelini henüz kapsamıyor. Bunda geneli kapsamayı sağlayacak işçi sınıfı hareketinin zayıflığının temel rolü var.

Öte yandan devrimci ve emekçi sosyalist hareketin başkaldırılardaki rolü inişteki bir eğri. Mart başkaldırısında boşluğu doldurma girişimini öncelikle ulusalcılar ve kısmen de neofaşist kesimler doldurmaya/ mevzi kazanmaya giriştiler. Bu girişim, elbette devrimci ve emekçi sosyalist hareket için, gelişmenin yol, yöntem ve politikalarını irdeleyip pratikleştirmek için uyarı olmalı.

Devrimci ve emekçi sosyalist hareketin zayıflığının birinci nedeni faşizmin saldırılarıyla verdirdiği kayıplar olsa da, kendisinden kaynaklanan neden(ler) de temel bir rol oynuyor.

İşçi sınıfı başta gelmek üzere, gençlik, semtler ve emekçi kadınlar arasındaki çalışma ve onların kitlesel eylemlerini geliştirmede yansıyan sağ ve sol kendiliğindenciliğin bu zayıflıkta temel bir rolü var.

Başkaldırılar arasında uzun dönemlerdeki çalışma ve mücadeleler, başkaldırılardaki hakimiyet ve öncülük için yığınaktır/hazırlıktır, çekim odağı ve gücü yaratmaktır.

Uzun aralık dönemlerinde işçi ve ezilen kesimlerin güncel talepleriyle kitle eylemlerini yaygınlaştırmak, bu mücadeleler içinde kitlelerin artan oranda geniş kesimlerinin eğitilmelerini sağlamak (mücadele eğitir), devrimci hareketin politikalarının doğruluğuna kendi deneyimleriyle de kitlelerin inanamalarını sağlamak (doğru politikalar yetmez, kitlelerin kendi deneyimleriyle devrimci politikaların doğruluğuna inanmalarını sağlamak gerekir) özellikle kentsel devrimlerin temel iki özelliğidir.

Aynı zamanda devrimci ve emekçi sosyalist hareket, ancak bu mücadeleler içinde başarılı olduğu ölçüde örgütsel güç birikimini geliştirebilir, kitlelerle (faşizmin sürek avına rağmen) kopmaz bağlar sağlayabilir, programatik hedeflerinin bilincini bu mücadeleler içinde kitlelerin kazanmasını sağlayabilir. Çünkü kitleler bu mücadeleler içinde kendilerine öncülük eden parti ve kitle örgütlerine güven duyar hale gelir ve onların programatik hedeflerini benimsemeye başlarlar.

Başkaldırılara hazırlığın yığınağı budur ve hazırlığın esasını oluşturur. Ancak bu yığınak/hazırlık başarısı sayesinde, en önde dövüşmek bu yığınak başarısıyla birleştirilebilinirse, başkaldırıların politik niteliğini devrimcileştirmek ve daha büyük çaplı örgütsel birikimle çıkabilmek, dahası sonrası dönemin kitle eylemlerini daha güçlü ve yaygınca gerçekleştirebilmek mümkün hale gelir. Başkaldırılardan geçen ve etkilenen geniş kitlelerin yeniden burjuva muhalefetin seçim zaferine bağlanması önlenebilir. Devrimci ve emekçi sosyalist hareket, bu başarılarla gelişmesinin kalıcılığını sağlayabilir, kitleler için daha etkili ve büyük çekim odağı düzeyine yükselebilir.

Aradaki uzun dönemlerdeki yığınak/hazırlık başarılar ve başkaldırılardaki başarılar içinde eğitilerek devrimci gelişimi ve örgütlülüğü büyütülen kitleler, yeni ve daha üst mücadelelerin, bir devrimin gerekliliği bilinci ve kararlılığına kavuşturulabilir. Koşulların elverişli olduğu durumda iktidarı almaya yönelen devrime seferber edilebilirler.

Sağ kendiliğindencilik yığınakta enerjikliği ve kararlılığı gösteremeyerek, sol kendiliğindencilik ise yığınaktaki hazırlığın önemini öncü eylemciliğe kayıp küçümseyerek başarısızlığa yolaçtı.

Bunu gidermenin yolu yığınakta başarıya yoğunlaşmaktır ve başkaldırılarda başarının önşartıdır.

Seçtiklerimiz: Özgür Politika – 19.04.2025